Bugun...


Av. Nazlı Aydoğan

facebook-paylas
CORONA ile ÇALIŞMA HAYATI ÜZERİNE NOTLAR
Tarih: 10-04-2020 12:28:00 Güncelleme: 10-04-2020 12:28:00


 

 

CORONA ile ÇALIŞMA HAYATI ÜZERİNE NOTLAR

 

Corona virüs kaynaklı olarak yaşanan salgn hastalık sürecinde, istihdam ve çalışma hayatı ile ilgili olarak şirket yöneticileri ve işletmelerden, birçok alanda cevaplanması gereken sorular dizini ulaştı. Türkiye Cumhuriyeti hukuk tarihinde daha önce salgın hastalıktan kaynaklı sosyal ve ekonomik sonuçları bu denli kapsamlı, çalışma hayatına bu denli nüfuz eden bir süreç yaşanmadığından, yasal mevzuatın uygulanmasına dair konular da, hukukçular arasında bir süre tartışıldı. Bu yazımızda, çalışma hayatını etkileyen, tespit ettiğimiz veya ulaşan sorulara yönelik, hukukçular olarak üzerinde mutabık kalınan, genel hukuki durum bilgilendirmelerini derlemek istedik.  

  

ÜCRETLİ / ÜCRETSİZ İZİN MESELESİ

 

Corona virüs kaynaklı olarak, yaşanan salgın hastalık sürecinde, çalışma hayatının etkilendiği alanlardan ilki tartışmazsız ki, çalışanların durumu. Bazı çalışma alan ve yerleri yasal zorunluluk olarak kapatılırken, bazı işyerleri de, sektörel olarak  halen açık kalmak durumunda.   Bu durumla ilgili olarak da, mevzuatımızda halihazırda bulunan kısa çalışma ödeneği düzenlemesi revize edilerek, uygulamaya konuldu. Uygulamasının hatalı yapılması halinde, ileride sorun çıkması ihtimal dahilinde olan konu, ücretli /ücretsiz izin konusudur. İş Kanunu’nun düzenlemesi çerçevesinde, böyle bir salgın hastalık durumunda zorlayıcı nedenler varsa, ki buradaki zorlayıcı nedenler, hem işveren hem de çalışan açısından söz konusudur, zorlayıcı nedenin ortaya çıkmasından sonra, ilk hafta sonunda normal şartlarda iş sözleşmesi her iki taraf için de askıdadır. İşveren, ilk hafta ödemesi gereken yarım ücret sonrasında, ücret ödeme borcu altında olmaz. Dolayısıyla, askıdaki iş sözleşmesi süresince, çalışana ücretli veya ücretsiz izin verilemez. Her iki taraf da, zorlayıcı sebep içerisinde olduğundan, iş sözleşmesi askıdayken, haklı nedenle iş akti her iki tarafça da feshedilemez. Zira askıdaki iş aktinde çalışma olmayacağından, haklı bir neden  doğması da mümkün değildir.  

 

Çalışan, evden çalışmasına devam ediyor ise veya en az 1/4 oranda çalışması fiilen devam ediyor ise, bu durumda iş sözleşmesinin askıda olduğundan söz edilemez. Son günlerdeki, kısa çalışma ödeneğine yapılan başvurularda, çalışanın ücretsiz izin dilekçesi düzenlediği de görülmektedir. Ancak 2009 yılı krizinde sektörel olarak uygulanmış bu usul, Yargıtay’ın gerçeklik denetiminde, geçersiz hale getirilmişti. Çünkü birden fazla çalışanın ücretsiz izne çıkma arzu ve talebini aynı anda dile getirmesi, manasız ve doğal iş hayatının akışına ters bulunmuştu. Bu günlerden kaynaklanacak uyuşmazlıklarda da, Yargıtay’ın aynı görüşünü devam ettirmesi halinde, ücretsiz izin dilekçelerinin geçersiz sayılması muhtemeldir.

 

 

 

 

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ

 

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanılan şirket ve işletmelerde, yetkili organın karar alması gerekliliği gözden kaçmamalıdır. Zira Yargıtay, uyuşmazlık sözkonusu olduğunda, işletmesel kararın varlığını aramaktadır.

Kısa çalışma ödeneğinden yaralanabilmek için, önemli bir koşul vardır. İşverenin, çalışanlarından herhangi birisinin iş akdini, haklı nedenle tek taraflı fesih yani İş Kanunu mad. 25/2 dışındaki fesih nedenlerinden başka bir nedenle sonlandırması halinde, kısa çalışma ödeneğinden faydalanamaması sözkonusudur. Bu noktada, aslında yasal düzenlemenin amacı, işverenlerin iş akitlerini feshetmesinin önüne geçmek iken, burada bir başka çalışanın kısa çalışma ödeneğinden faydalanamaması ile diğer bir çalışanın cezalandırılacak olması sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu da aslında, yasal düzenlemenin amacına ters bir durum yaratmaktadır.

 

 

CORONA VİRÜS – İŞ KAZASI İLİŞKİSİ

 

İşyeri kapatılmamış olan işletmelerde çalışan, çalışması esnasında salgın hastalığa yakalanır ise, bu iş kazası hükmünde değerlendirilir ki geçmiş dönemlerde kısmi olarak yaşanan salgın hastalıklar hakkında yüksek mahkemenin çeşitli kararları mevcut. Bu konuda, klasik meslek örnekleri kaptan, pilot ve şöfördür. Kamyon şöförü, yük taşıdığı günlerde virüse yakalandığını ispat ettiğinde, hastalığı iş kazası olarak nitelendirilir.  İşverenler bilirler ki, iş kazası, işverenin sorumluluğunun yüksek olduğu ve tazminatların yüklü olduğu bir hukuki sahadır. İşveren, bu  sahada oynamayı haklı olarak tercih etmemelidir.  Bu nedenle, işveren salgın hastalıktan işyeri ve çalışanlarını korumak için, teknik ve idari tüm önlemleri aldığını ispat edebilecek durumda olmalıdır. Teknolojik önlem eksiklikleri, yargı tarafından tedbirsizlik olarak değerlendirilmektedir.

 

Diğer yandan, işverenin, iş akti askıda olmayan ve  çalışmaya devam eden çalışanlar arasında da, eşit davranma yükümlülüğü devam ettirmesi gerekmektedir. Bir çalışan için önlem alınırken, diğer çalışan için önlem alınmaması, eşit davranma yükümlülüğüne aykırılık teşkil eder. Buna örnek olarak, bir çalışana eldiven maske, işin gereği öze kıyafet temin edilirken, başka bir çalışana hiçbir koruyucu malzeme verilmemesi işverenin eşit davranma yükümlülüğüne aykırılık teşkil eder. Çalışma ve iş güvenliği tehlikede olan çalışanın, iş akdini haklı nedenle fesih  hakkı da mevcuttur.

 

ÇALIŞANLARIN İCRAİ KESİNTİLERİ

 

Bu konu da, işverenlerin çok sorguladığı bir durum olarak önümüze geldi. Biliyorsunuz, icra takipleri şimdilik 30. Nisan 2020 tarihinde dek duruduruldu. İcra takipleri açılamayacak ve önceden açılmış icra takipleri ise, işlemsiz olarak duracak şeklinde bir karar verilmişti. Burada, icra takiplerinin durdurulmasındaki amaç, icra memurları, Avukatlar veya vatandaşların fiilen bir araya gelmek mecburiyetinin önüne geçmektir. Dolayısıyla, icra dosyalarındaki ödeme ve tahsilat işlemlerinin, bankalar açık kaldığı sürece devam etmesinde herhangi bir engel bulunmamaktadır. İşverenlerin, çalışanları aleyhine açılmış ve kendilerine haciz ihbarnamesi gönderilmesi suretiyle  icra dosyalarına aylık çalışma ücretleri üzerinden yapmakta oldukları icrai ödemelerin ve/veya kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi ödeneklerden yapmak mecburiyetinde oldukları icrai kesintilerin, icra dosyalarına ödenmesine, çalışana ödemeler devam ettiği müddetçe, aynı şekilde devam edilmesi gerekmektedir.  

 

 

 



Bu yazı 5588 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

HABER ARA

Web sitemize nasıl ulaştınız?


Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
HAVA DURUMU
YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 36 28 4 4 83 27 88 +56
2 Fenerbahçe 36 25 6 5 87 42 80 +45
3 Beşiktaş 36 23 4 9 78 36 78 +42
4 Adana Demirspor 36 20 7 9 76 45 69 +31
5 Başakşehir FK 36 18 10 8 54 37 62 +17
6 Trabzonspor 36 17 13 6 64 54 57 +10
7 Fatih Karagümrük 36 13 11 12 75 63 51 +12
8 Konyaspor 36 12 9 15 49 41 51 +8
9 Kayserispor 36 15 16 5 55 61 47 -6
10 Kasımpaşa 36 12 17 7 45 61 43 -16
11 MKE Ankaragücü 36 12 18 6 43 53 42 -10
12 İstanbulspor 36 12 19 5 47 63 41 -16
13 Antalyaspor 36 11 17 8 46 55 41 -9
14 Sivasspor 36 11 17 8 46 54 41 -8
15 Alanyaspor 36 11 17 8 54 70 41 -16
16 Giresunspor 36 10 16 10 42 60 40 -18
17 Ümraniyespor 36 7 20 9 47 64 30 -17
18 Gaziantep FK 36 6 23 7 31 72 25 -41
19 Hatayspor 36 6 25 5 19 83 23 -64
Takım O G M B A Y P AV
1 Samsunspor 36 23 4 9 70 26 78 +44
2 Çaykur Rizespor 36 18 4 14 64 35 68 +29
3 Pendikspor 36 19 7 10 65 36 67 +29
4 Bodrumspor 36 18 10 8 55 34 62 +21
5 Sakaryaspor 36 20 14 2 59 47 62 +12
6 Eyüpspor 36 18 10 8 40 30 62 +10
7 Göztepe 36 17 9 10 45 28 60 +17
8 Manisa FK 36 15 10 11 53 47 56 +6
9 Keçiörengücü 36 16 12 8 59 47 56 +12
10 Bandırmaspor 36 15 11 10 55 58 55 -3
11 Boluspor 36 14 12 10 44 46 52 -2
12 Altay 36 11 14 11 45 45 41 0
13 Erzurumspor FK 36 11 16 9 43 48 39 -5
14 Tuzlaspor 36 11 20 5 42 52 38 -10
15 Gençlerbirliği 36 10 18 8 46 55 38 -9
16 Altınordu 36 9 19 8 41 57 35 -16
17 Adanaspor 36 6 23 7 32 76 25 -44
18 Denizlispor 36 7 24 5 35 67 23 -32
19 Yeni Malatyaspor 36 4 25 7 22 81 16 -59
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 38 25 4 9 73 28 84 +45
2 Bucaspor 1928 38 24 5 9 63 22 81 +41
3 İskenderunspor A.Ş. 38 23 7 8 65 31 77 +34
4 1461 Trabzon FK 38 22 8 8 62 27 74 +35
5 Van Spor FK 38 21 6 11 58 27 74 +31
6 Ankara Demirspor 38 20 7 11 65 32 71 +33
7 Karacabey Belediye Spor 38 19 8 11 55 31 68 +24
8 Fethiyespor 38 16 15 7 59 51 55 +8
9 Zonguldak Kömürspor 38 15 15 8 45 50 53 -5
10 Serik Belediyespor 38 14 13 11 54 43 50 +11
11 Kırşehir FSK 38 12 14 12 49 54 48 -5
12 Kırklarelispor 38 10 12 16 38 35 46 +3
13 Etimesgut Belediyespor 38 11 15 12 43 51 45 -8
14 Kastamonuspor 38 11 17 10 41 47 43 -6
15 Sarıyer 38 10 16 12 46 57 42 -11
16 Uşak Spor 38 8 21 9 37 64 33 -27
17 Balıkesirspor 38 6 22 10 32 76 25 -44
18 Pazarspor 38 4 23 11 29 79 23 -50
19 Adıyaman FK 37 5 24 8 22 70 23 -48
20 Diyarbekir Spor 37 2 26 9 18 79 15 -61
Takım O G M B A Y P AV
1 Yeni Mersin İY 34 19 4 11 49 21 68 +28
2 Belediye Derincespor 34 18 4 12 51 24 66 +27
3 Belediye Kütahyaspor 34 18 5 11 52 34 65 +18
4 52 Orduspor FK 34 19 8 7 54 34 64 +20
5 Nevşehir Belediyespor 34 16 8 10 52 40 58 +12
6 Karaköprü Belediyespor 34 16 10 8 44 32 56 +12
7 Karşıyaka 34 15 10 9 44 28 54 +16
8 Çatalcaspor 34 11 12 11 40 39 44 +1
9 Amasyaspor Futbol Kulübü 34 11 12 11 33 36 44 -3
10 Elazığspor 34 12 16 6 44 53 42 -9
11 1922 Konyaspor 34 11 15 8 42 47 41 -5
12 Hacettepe 1945 34 9 16 9 41 50 36 -9
13 Ağrı 1970 Spor 34 8 14 12 23 39 36 -16
14 Edirnespor 34 10 19 5 35 45 35 -10
15 1954 Kelkit Bld.Spor 34 7 13 14 25 35 35 -10
16 Yomraspor 34 7 14 13 36 42 34 -6
17 Eskişehirspor 34 6 20 8 39 69 26 -30
18 Şile Yıldızspor 34 5 18 11 29 65 26 -36
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 07/06/2023 MKE Ankaragücü 1 - 2 Adana Demirspor
 07/06/2023 Beşiktaş 3 - 3 Konyaspor
 07/06/2023 Fenerbahçe 3 - 0 Gaziantep FK
 07/06/2023 Hatayspor 0 - 3 Galatasaray
 07/06/2023 Giresunspor 2 - 0 Antalyaspor
 07/06/2023 İstanbulspor 4 - 0 Ümraniyespor
 06/06/2023 Başakşehir FK 3 - 1 Trabzonspor
 06/06/2023 Sivasspor 1 - 1 Kayserispor
 06/06/2023 Fatih Karagümrük 3 - 0 Kasımpaşa
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 21/05/2023 Manisa FK 1 - 5 Pendikspor
 21/05/2023 Çaykur Rizespor 0 - 0 Altınordu
 21/05/2023 Bodrumspor 1 - 1 Göztepe
 Hük. Adanaspor 0 - 3 Samsunspor
 Hük. Yeni Malatyaspor 0 - 3 Denizlispor
 21/05/2023 Bandırmaspor 1 - 1 Gençlerbirliği
 21/05/2023 Eyüpspor 2 - 1 Keçiörengücü
 21/05/2023 Erzurumspor FK 2 - 0 Boluspor
 20/05/2023 Altay 3 - 1 Tuzlaspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 20/05/2023 Zonguldak Kömürspor 3 - 1 Pazarspor
 20/05/2023 Kastamonuspor 3 - 2 Kırşehir Futbol Spor Kulübü
 Hük. Adıyaman FK 0 - 3 Fethiyespor
 Hük. Diyarbekir Spor 0 - 3 Bucaspor 1928
 20/05/2023 Van Spor FK 8 - 0 Balıkesirspor
 20/05/2023 İskenderunspor A.Ş. 5 - 1 Uşak Spor
 20/05/2023 Etimesgut Belediyespor 2 - 0 Serik Belediyespor
 20/05/2023 1461 Trabzon FK 2 - 0 Kırklarelispor
 20/05/2023 Karacabey Belediye Spor 2 - 0 Sarıyer
 20/05/2023 Ankara Demirspor 1 - 0 Kocaelispor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 20/05/2023 1922 Konyaspor 4 - 1 Hacettepe 1945
 20/05/2023 Belediye Kütahyaspor 4 - 1 1954 Kelkit Bld.Spor
 20/05/2023 Edirnespor 6 - 2 Şile Yıldızspor
 20/05/2023 Belediye Derincespor 3 - 0 Karaköprü Belediyespor
 20/05/2023 52 Orduspor FK 2 - 1 Amasyaspor Futbol Kulübü
 20/05/2023 Elazığspor 0 - 4 Karşıyaka
 20/05/2023 Nevşehir Belediyespor 3 - 2 Eskişehirspor
 20/05/2023 Yeni Mersin İdman Yurdu 5 - 1 Yomraspor
 20/05/2023 Çatalcaspor 2 - 0 Ağrı 1970 Spor
SON YORUMLANANLAR
HABER ARŞİVİ
resmi ilanlar
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
YUKARI