Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Devlet Su İşleri’nin (DSİ) Muğla’nın Milas ilçesine bağlı Kemikler ve Yakaköy kırsal mahallelerinde kurmak istediği Kemikler (Gökçeler) Barajı ve Sulama Projesi için 18 Aralık 2023’te “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararı verdi.Gökçeler bölgesinde kurulmak istenen bu baraj ile sular taşınarak Ekinanbarı Ovası’nın sulanması amaçlandığı ve  ÇED dosyasına göre, Koca Dere üzerinde inşa edilmesi planlanan baraja Yardibi ve Kanlıgöl dereleri üzerine kurulan regülatörlerle su taşınarak barajın bu şekilde doldurulacağı açıklandı.

Muiğla Çevre Platformu Sözcüsü Mehmet Polat  yaptığı açıklamada barajın bölgede yaratacağı olumsuz etkileri anlattı.

Proje dosyasına göre bölgeyi sulamak için baraj kurmak isteyen aynı kurum ÇED dosyası içinde barajın yanı sıra barajın yapımında kullanılacak malzemelerin çıkarılacağı 2 kaya ocağı, 2 kil ocağı, 1 kum-çakıl ocağı da açmak istiyor. Kil ocaklarından birisinin alanı 6 hektar, diğeri 19,15 hektarken, kum-çakıl ocağı 5,13 hektar, birinci kaya ocağı 15 hektar, ikincisi ise 47,76 hektarlık alanı kapsayacak. Gökçeler Barajı altında kalacak alan tarım, orman ve Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi iken, ocakların kurulacağı bölgede yine tarım ve orman alanının yanı sıra kırsal yerleşim bölgesi ve ocakların 25-30 metre yakınlarında konutlar bulunuyor.

ACELE KAMULAŞTIRMA YAPILACAK

Yine ÇED dosyasına göre, proje kapsamında tarım alanlarının elden çıkarılmasına bağlı olarak yöre halkının gelir kaynaklarından olan tarım arazilerinin daralacağı belirtilirken, bunun karşılanarak kamulaştırma yapılacağı iddia ediliyor. Yine dosyada, kamulaştırma sırasında yurttaşların kendilerine verilen miktarı kabul etmemeleri durumunda ise acele kamulaştırma kararı alınacağı vurgulanıyor.

İHTİYAÇ OLMAYAN GEREKSİZ BİR YATIRIM

Muğla Çevre Platformu (MUÇEP) Milas Meclisi üyesi Mehmet Polat baraj projesinin bölgeye vereceği etkileri ve projeye karşı ne yapılacağını SÖZCÜ’ye anlattı.  Projenin, baraj, 5 tane ocak, beton santrali ve ocaklardan çıkan toprağın depolanacağı alanlarla birlikte çok büyük olduğunu söyleyen Polat, bu barajın ihtiyaç olmayan gereksiz bir yatırım olduğunu söyledi. Barajın sulama alanı olarak gösterilen bölgede zaten yeraltı sularıyla sulu tarım yapıldığını kaydeden Polat, “Geçmişte bu bölgedeki sulak alanları kurutmak için DSİ tarafından bir çalışma yürütüldü ve bir kısmı kurutularak havaalanı yapıldı. Bunun sonucunda havalimanının etrafındaki bazı alanlarda kurudu. Oysa orası sulak alan olarak kalmalıydı. Bunlar sulu tarım yapılan yeri barajdan su taşıyarak sulama peşindeler. Esas amaçları o mu bilemiyoruz” dedi.

BİLİMSEL OLARAK BARAJIN DOLMASI MÜMKÜN DEĞİL

Onlarca yıl kurutmak için uğraşılan yerin şimdi sulanmak istenmesinin ironi olduğunu belirten Polat, öte yandan bu barajın su tutmasının da zor olduğunu dile getirdi. Barajın regülatörlerle su taşıyarak kurulacağını anımsatan Polat, “Bu da ayrı bir sorun. Zaten bu iki deredeki su miktarı da eskisi gibi değil. Kocaçay denilen yerde yazları su akışı olmayan bir yer. Buradan baraja su aktarılması çok mantıklı değil. Akbelen Ormanlarının kesilmesi sonucu zaten yeraltında da su kaybı oldu. Ayrıca suyu taşımakta çok masraflı bir şey. Barajın yapılacağı yer ile suyun taşınacağı derelerin aktığı yön farklı. Bu ayrıca bir enerji tüketimi olacaktır. Bilimsel olarak o barajın doldurulması da mümkün değildir” diye belirtti.

ORMANLIK VE ZEYTİNLİK ALANDA TAŞ OCAKLARI AÇACAKLAKR

Barajda kullanılacak malzemeler için açılmak istenen ocaklara da değinen Polat, bunların ormanlık ve zeytinlik alanlarda kurulacağını aktardı. Bu projenin de iktidarın “Biz yaptık oldu” anlayışıyla yapılmaya çalışıldığını ifade eden Polat, şöyle devam etti: “Bu taş ocakları farklı bölgelerde gösterilmiş. Gökçeler Köyüne belki de 3-4 kilometre uzaklıktaki bir alanda bu yapmak istiyorlar. Buralarla ilgili ayrı bir ÇED süreci oluşturulmadan, aynı dosyanın içinde geçirmeye çalışıyorlar. Bu tür taş ocakları için en az 3 kilometre etki alanı bırakılması gerekiyor. Çünkü zeytin ağaçlarını etkileyen bir toz ortaya çıkarıyor. Aynı zamanda iklim krizi ile karşı karşıya olduğumuz dikkate alınmadan ormanlar yok ediliyor. Bu da hem yeraltı sularını azaltıyor hem de iklimsel değişime sebep oluyor. Karbon tutma opsiyonunu ortadan kaldırmış oluyoruz. Tüm bunları düşününce barajın yine santrallere su sağlama projesi olarak yapmak istedikleri gibi bir öngörüm var.” İfadelerini kullandı.

SULU TARIM YAPACAĞIZ DİYE İNSANLARI KANDIRIYORLAR OYSA SULU TARIM ZATEN YAPILIYOR

MUÇEP Milas Meclisi olarak yörede yaşayan köylüler ile birlikte projeye karşı ÇED olumlu, kararının iptali için Muğla İdare Mahkemesi’ne dava açmaya hazırlandıklarını belirten Polat “Özellikle bu alandan etkilenecek insanların kandırıldığını düşünüyorum. ‘Su gelecek, sulu tarım yapacağız’ gibi bir yanlışın içine giriyorlar. Oysa ki sulu tarım zaten yapılıyor. Barajın zararı yok diye bakanları da uyarıyorum. Çünkü biz doğaya ne kadar müdahale edersek o kadar kaybediyoruz. Dolayısıyla Çamköy bölgesinde yar altı sularının bile eksildiği bir bölgede baraj yapmak çok akıllıca değil. İnsanların bilimsel veriler neyse onları öğrenerek bu tür girişimler karşı duyarlı olması gerekiyor” diye konuştu.