DÜNYADA 4 TANE VARDI BİRİ BUGÜN 90 YAŞINDA ÖLDÜ…

Dünyada son kalan dört Yangtze dev yumuşak kabuklu kaplumbağası (Rafetus swinhoei) arasındaki tek dişi bu dünyadan ayrıldı. Ünlü National Geographic fotoğrafçısı Joel Sartore, Photographer tarafından Çin’deki Suzhou Hayvanat bahçesinde fotoğraflanan bu kaplumbağa tam 90 yaşındaydı.

Çoğu kişi kaplumbağa korunma çalışmalarının gündeme sık gelmesi nedeniyle bu canlıların ne kadar tehdit altında olduğunun farkında değil. Gerçekte, beş omurgalı hayvan sınıfı içinde (balık, kurbağalar, sürüngenler, kuşlar, memeliler) nesli en fazla tehdit altında olan grup kaplumbağalardır.

Eskiden Vietnam ve Çin’in muhteşem doğal alanlarında yaşayan bu kaplumbağa türünün hayvanat bahçesinde gösterilen tüm çabalara rağmen son dişi bireyini kaybetmesi, bir türü korumak için sadece o canlıya yönelik değil yaşadığı tüm doğal habitatın korunması gerektiğini bizlere hatırlattı.
Yangtze dev yumuşak kabuklu kaplumbağasının çoğaltılması için suni döllenme yöntemleri de dahil olmak üzere yapılan çalışmalar, kaplumbağanın kısır yumurtalar üretmesi nedeniyle başarısız oldu. Artık yaşayan dişisi olmayan ve sadece üç erkek bireyle temsil edilen türün artık dünyamızda var olamayacağını biliyoruz.

Tür koruma çalışmaları tahmin edilenden çok daha büyük güçlükler içermektedir. Bir canlının yaşayabilmesi için oldukça karmaşık ekolojik ilişkileri anlamak ve uygulamalarınızı ona göre almanız gerekir. Aksi halde korumadan fazla zarar verebilirsiniz. Hatta başka canlıların yaşamını tehlikeye atabilirsiniz.
Bu nedenle sadece bir türü değil, biyoçeşitliliği oluşturan tüm elemanların birlikte korunması gerekir. Bugün nesli tehlike altında olmayan ve koruma altında olmayan birçok tür, aslında birçok başka canlının yaşamı için çok önemli roller üstleniyor. 

Bugün ülkemizde Yangtze dev yumuşak kabuklu kaplumbağası ile aynı aileden olan Fırat yumuşak kabuklu kaplumbağası (Rafetus euphraticus) ile birlikte yine yumuşak kabuklu kaplumbağalardan Nil yumuşak kabuklu kaplumbağası (Trionyx triunguis) yaşıyor.

Her iki tür de ülkemizde koruma altında olan türler. Yaşamları, mevcut yaşam alanlarının korunabilmesine bağlı. Her iki tür de insan faaliyetlerinden çok fazla etkilenen akarsu sistemlerinde yaşıyorlar. İnsan faaliyetlerinin sadece deniz kaplumbağalarını değil, tüm kaplumbağa türlerini tehdit ettiğini unutmamız gerekiyor.
Tüm kültürler tarafından bilinen ve insanlığın ortak kültürel mirasımızda önemli yer alan kaplumbağalar tarih boyunca heykeller, duvar resimleri, sikkeler gibi değer verilen ürünlerde temsil edilmiştir. Türk kültürünün en önemli eserlerinden Orhun Abideleri, kaplumbağalar tarafından taşınmaktadır. Tarihteki Akdeniz kültürleri paraların üzerine deniz kaplumbağası işlemiştir. 
Bu kadar sevilen ve tanınan bu canlıların dünyada yaşadığı bilinen 365 türünün %61’i ya tehdit altında ya da nesli tükenmiş durumdadır. Kaplumbağaların yok olması, denizin derinliklerinden karasal ortamlara birçok alanda oynadıkları ekolojik rollerin yok olması anlamına geliyor.
Kaplumbağalar denizlerde binlerce canlının yaşayabileceği alanların sağlıklı kalmasını sağlarken, besin ve organik materyal taşıyıcısı olmaları, tohumların yayılmasına katkıları, toprakta biyokarıştırma işlevini üstlenmeleri gibi birçok önemli görevi üstleniyorlar. Bu nedenle kaplumbağalar, dünyadaki tüm ekosistemler için çok önemli.

Bir başka kaplumbağanın son bireyinin yok olduğu haberlerini almamak için, doğa koruma için çalışan uzman kuruluşlara ve araştırmacılara desteğiniz çok önemli. Birlikte başarabiliriz.