İçinden geçtiğimiz tuhaf dönemde, hepimiz “pandemi” denen bir şeyle tanıştık ve ne yazık ki hepimizin tüm hayatını etkiledi, değiştirdi. Hijyen anlayışımızdan sosyalleşmeye kadar pek çok alanda yeni bir anlayış geliştirdik. Bir çoğumuz yakınlarımızı, sevdiklerimizi kaybettik.. Ve ne yazık ki bir çok gebemiz de yakalandı bu sevimsiz hastalığa… Peki gebeler covid olduğunda ne oldu? Bu sorunun yanıtını, soru cevaplar şeklinde vermek istiyorum.

Gebelerde Covid-19 belirtileri farklı mı?

Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk gibi hafif semptomlardan akciğer iltihabı (zatüre), akut solunum sıkıntısı sendromu, böbrek yetmezliği, çoklu organ yetmezliği gibi ileri yoğun bakım ihtiyacı doğuran ağır semptomlar şeklinde klinik belirti verebilir. Gebelerde gebe olmayanlara göre daha az oranda ateş, öksürük ve nefes darlığı semptomları oluşmaktadır. Covid pozitif olan doğuma gelen gebelerin yaklaşık %90’ı asemptomatiktir.

Covid 19 olan gebelerde düşük ve erken gebelik kaybı riskinde artış var mıdır?

Hastalığın çok yeni olması ve konuyla ilgili literatürün kısıtlı olması nedeniyle veriler yetersiz olmakla birlikte, Covid 19’lu gebelerde düşük ya da erken gebelik kaybının arttığına dair herhangi bir bulgu yoktur.

Daha şiddetli hastalık için özellikle risk altında olan gebe grupları hangileridir?

Diyabet ya da hipertansiyon gibi eşlik eden hastalığı olanlar, kalp hastalığı olanlar, kanser hastaları, ileri evre astım gibi ciddi solunum yolu hastalığı olanlar, kronik karaciğer ya da böbrek hastalığı olanlar gibi durumlarda gebelerde de daha şiddetli seyretmektedir.

Covid 19’lu bir gebede doğum sırasında bebeğin takibi açısından diğer gebeliklere göre bir farklılık var mıdır?

Özellikle Covid 19 hastalığının ortaya cıktığı ilk ülke olan Çin’deki yapılmış bazı vaka serilerinde Covid 19’lu gebelerde doğum sırasında bebekte sıkıntı durumunun daha fazla oranda görüldüğü belirtilmiştir. Bu nedenle de eğer bu hastalarda normal doğum planlanıyorsa sürekli olarak bebeğin kalp atımlarının cihazla takip edilmesi daha güvenlidir.

Doğum için başvuran her gebeye Covid 19 testi yapılmalı mıdır?

Pratikte ülkemizde birçok hastanede doğum için yatan tüm gebelere rutin olarak Covid testi uygulanmakta. Biliyoruz hastaların büyük bir kısmı bu enfeksiyonu asemptomatik atlatmakta ve bu grup hasta hem yeni doğmuş bebekleri için hem de bu hastaların takip ve doğumlarında görev alan sağlık personeli ve diğer hastalar için ciddi bir bulaştırıcılık riski taşımaktadır. Bundan dolayı doğum için başvurmuş gebelerin covid açısından taranması doğru bir stratejidir.

Daha önceden elektif sezaryen doğum planlanmış olup da Covid 19 pozitif olduğu bilinen ya da şüphelenilen gebelerde nasıl bir yol izlenmelidir?

Bu hasta grubunda eğer maternal ve fetal durum doğumun geciktirilmesi için bir engel teşkil etmiyorsa ve doğum güvenli bir şekilde ertelenebiliyorsa hastanın gerek doğum esnasında ya da sonrasında sağlık personeline gerekse yine postnatal dönemde bebeğine olabilecek bulaştırıcılığı göz önünde bulundurularak uygun bir zamana ertelenmelidir. Ancak belirtilen faktörler doğumun ertelenmesine izin vermiyorsa gerekli koruyucu önlemler sağlanarak doğum gerçekleştirilmelidir.

Covid-19 pozitif olan gebelerde anne karnındaki neneğe geçer mi?

Son veriler bebeğe anne karnında geçişin olmadığı yönünde olup, bugüne kadar Covid-19 pozitif gebelerden doğan yenidoğanlarda viruse rastlanmamıştır.

Hafif Covid-19 geçiren gebelerde tedaviye gerek var mı?

Hafif vakalarda bulgulara göre tedavi yapılmalıdır. Antiviral tedavi hafif olgularda güncel verilere dayanarak önerilmemektedir. Hastalığı ağır zatüre olarak geçiren gebelerde hem anne hem de bebekte kayıp oranları yüksektir. Yoğun tedavi ile birlikte oksijen tedavisi ve bol sıvı tedavisi yapılmalıdır. Gebeler yoğun bakımda mümkünse her branştan uzmanla birlikte (kadın doğum, riskli gebelik uzmanı, anestezist, dahiliye uzmanı, enfeksiyon, viroloji uzmanı, ebe) tarafından takip ve tedavi edilmelidir. 

Covid ile uyumlu semptomları olup evde izole edilen gebelerin takipleri nasıl olmalıdır?

Eğer hastanın planlanan kontrol zamanı bu döneme geliyorsa bu muayene izolasyonun biteceği zamana ertelenmelidir. Bu yöntem PCR testi yapılıp negatif gelen ancak klinik olarak halen Covid şüphesi olan hastalar için de aynen geçerlidir.

Bu bilgiler Türk Jinekoloji Obstetrik Derneği’nin web sitesinden derlenmiştir. Daha ayrıntılı bilgi için https://www.tjod.org/gebelerde-covid-19-enfeksiyonu/ adresine başvurulabilir.