HÜSEYİN AKŞEN “MÜMKÜNSE ÖLÜNCEYE KADAR TİYATRO YAPACAĞIM”

Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatrosunun sahnelediği Erman Canatan’ın eseri “Batakhane Güzeli” adlı müzikal oyununu izledim. Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nun bütünüyle takdiri hak ettiklerini düşünüyorum. Şehir Tiyatrolarının toplumsal belediyecilik kapsamındaki önemi çok büyüktür.

Şehir Tiyatroları, ödeneğinin bir bölümünün ya da tamamının yerel yönetimlerce karşılandığı profesyonel ya da amatör tiyatrolardır. Avrupa'daki pek çok ülkede ve Rusya'da şehir tiyatroculuğunun, kent yönetimince veya merkezi yönetimce desteklenmesi geleneği oldukça gelişmiştir.

Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatrosunun kuruluşunda baş rol alan, uzun yıllardır Bodrum’da yaşayan duayen tiyatro sanatçılarımızdan Hüseyin Akşen ile hem Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nun kuruluş öyküsünü hem de kendi sanat öyküsünü konuştuk. Bu keyifli sohbetten doğan röportajımızı Anter Haber gazetesinde yayınlayarak Bodrum’un sanatla yaşamasına her zaman katkıda bulunma hedefimizi de yinelemiş oluyoruz.

BEN BU SAHNELERİN TOZUNU YUTTUM BİR KERE ÖLENE KADAR SAHNELERDEYİM…

1964 yılında lise yıllarında tanışmış sahne tozuyla. Üniversite yıllarında aşkla devam etmiş. Vatani görevini tamamladıktan sonra Adana Şehir Tiyatrolarında profesyonel olarak başlamış. Babası 8-9 yaşlarındaymış mübadele zamanında. Girit’ten göç etmişler. Annesi Kürt kökenli bir ailenin İstanbul’da doğmuş kızı. Ailesinin kökleri Arap Kürt, Girit, Arnavut karması, tam Türkiye gibiyim, çok uluslu ve çok mutluyum diyor Adana doğumlu Hüseyin Akşen. Çukurova üniversitesi İşletme Fakültesi ilk mezunlarından. Tiyatroyu çok sevdim. Benim gençlik yıllarımı düşünürsek apolitik olmanız mümkün olmayan bir dönemdi. Kendim için ailem ve ülkem için seçtiğim yol hayatı şaka yaparak anlamlandırmaktı. Edebiyatı sanatını çok sevdiğim, şaka yapmayı çok sevdiğim için tiyatroyu da şaka yapar gibi yapıyorum, derken gözlerinin ışıltısında ister istemez gülümsüyorsunuz.

On beş adet sinema filmi, otuz adet dizide oynadım ve sayamayacağım kadar tiyatro oyunu oynadım, tiyatro oyunu yönettim. Şu an 74 yaşındayım. İki evladım iki torunum var. Ben bu sahne tozunu yuttum bir kere, ölene kadar sahnelerdeyim diyor Bodrum Şehir Tiyatrolarının Genel Sanat Yönetmeni Hüseyin Akşen…

Anter haber Portalı olarak sizleri Adana Şehir Tiyatrosu, Moda Gönüllüleri Tiyatrosu, Akşen Masal Evi Çocuk Tiyatrosu ve son olarak Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nun kuruluşunda ve yürütülmesinde başrol alan Hüseyin Akşen ile keyifli bir sohbete davet ediyorum.

ŞAKA YAPMAYI SEVİYORUM TİYATROYU DA ŞAKA YAPIYOR GİBİ YAPIYORUM…

A.ÖZBULUT: Tiyatro size neler çağrıştırıyor, tiyatro sizin için ne anlama geliyor?

H. AKŞEN: Tiyatro, insan, hayat, şaka, umut çağrıştırıyor.70 yaşından sonra bile hayal kurabileceğimi, hayallerime kavuşabileceğimi ispatladı bana. Hayatımı güzelleştiriyor, heyecanlandırıyor, insana vereceği hazzı güçlendiriyor. Eğer eğlenerek yapıyorsan tiyatro, dünyanın en yararlı eğlencesi. İnsana, insanla, insanca bir iş yapıyoruz. Daha anlamlı ne olabilir? Sanatın her dalı insan olmayı çağrıştırıyor. Önce insan olmalısın, sonra her şey olabilirsin.

A.ÖZBULUT : Bodrum şehir tiyatrosunun kuruluş öyküsünü anlatabilir misiniz?

H.AKŞEN: 2013 yılında emeklilik hayatımı yaşamak için ailemle birlikte Bodrum’a yerleştim. Rahmetli Alev Gürcan tarafından Kent Konseyi Kültür Sanat Meclisinde Tiyatro Grubu olarak başladık. Amatörce çalışmalar yapmak için tiyatro severlere tiyatro yapmak isteyenlere ulaşmaya çalıştık. Batı Anadolu’yu sanat ve kültür merkezi bilirken Bodrum beni şaşırtmıştı. Çalışmalarımıza yerli halk ilgi göstermedi. Dışardan gelenler, oyuncular ise dinlenme odaklı yaklaştılar. Ben tiyatroyu çok ciddiye aldığım için arayış içerisine girdim. Konservatuarın tiyatro bölümü Bodrum’daydı takviye aldık. İlk olarak Haşmet Zeybek’in “Düğün ya da Davul” isimli geleneksel oyununu sahneledik. Çocuk oyunu yaptık. İki sene amatörce uğraştık. Hayalimiz Şehir Tiyatrosunu kurmaktı. Alev’i kaybettik. Tabi bir yas süreci geçirdik. Daha sonra o zaman Kent Konseyi Kültür Sanat Meclisi Başkanı, şimdi BBŞT’su müdürümüz Rezzan Şebin, “Ben el veriyorum, birlikte Şehir Tiyatromuzu kuracağız” diye elimizden tuttu. İletişim ağını Rezzan Hanım yürüttü. Ardından Sam Shepard’ın “Aşk Delisi” oyununu sahneledik. Birkaç zaman amatörce yapalım. Fakat Bodrum’un bir şehir tiyatrosu olsun isteğinde ısrarlıydık. Otuz senedir bu tür çalışmalar yapılmış Bodrum’da. Maalesef sonuca ulaşılamamış. Ben çok sabırlıyım galiba. Sabrımın karşılığını buldum sonunda. Bodrum Kent Konseyi Şehir Tiyatrosu’nun kurulması üzerine bir önerge verdi. Sayın Mehmet Kocadon seçim dönemine girmeden isteğimizi kırmadı. Meclise sundu. Bütün partilerin meclis üyelerinin katılımıyla oy birliği ile kabul edildi.

A.ÖZBULUT: Kuruluş sürecinde hangi sanatçılar size yardım etti?

H. AKŞEN: Bodrumlu tiyatro seven gençlerle bir araya geldik. Ben Bodrum’daki tiyatro severlerle bir yola çıktım ve bu konuda ısrarlı bir çabalama süreci geçti. Konservatuarda tiyatro okuyan öğrencilerimle burada doğmuş burada sanat yapmak isteyen gençlerle yürümeye başladık. Bodrum’da yaşayan birçok sanatçı var. Onlara ulaştık. Tek tek toplantıların yanı sıra seyircili toplantılar da yaptık. Nihayetinde Tarık Pabuçcuoğlu şartsız kabul etti. Erdal Cindoruk iş programını ayarlayarak kabul etti.

Bodrum’da yaşayan birçok oyuncular, arkadaşlar Bodrum’da tiyatro olmaz dediler. Bir oyun oynar sonrasını dolduramazsınız dediler. Dört yıllık çabanın sonunda Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatrosunu kurduk. Ve Dünya Tiyatrolar günü 27 mart 2018 ilk prömiyer yaptık. Bize söylenen aksine şu an kapalı gişe oynuyoruz.

A.ÖZBULUT: Şehir tiyatroları neden bu kadar önemli?

H.AKŞEN: Şehir tiyatroları bir okuldur bu nedenle çok önemlidir. Fiyatları çok uygundur. Biz köylere gidiyoruz.  Köy meydanlarında ücretsiz halka açık gösteriler yapıyoruz.

Şehir tiyatrosu denilince Muhsin Ertuğrul’u anmamak mümkün değil. Cumhuriyetimizi kuran, bizi özgür kılan Mustafa Kemal Atatürk’ün tavsiyesiyle yurt dışından önemli hocalar getirilip,  Darülbedayi’nin kurulması Türkiye’de Şehir Tiyatrolarının önemine dikkat çekmiştir. Öyle bir ekol öyle bir okul ki gençliğimizden beri onları takip ettik. Anadolu’dan onları takip etmek çok zordu. Her şehir tiyatrosu Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu ekolünü takip eder. Bizim dönemlerde Anadolu’ da tiyatro seyretmek mümkün mü? Otobüsle Adana’dan Ankara’ya gider Devlet Tiyatrolarında tiyatro izler sonrada otobüse binip geri dönerdim. Şehir Tiyatroları şehre ayrıcalık sağlar. Okuldur, şehrin eğitim ve kültürel farkındalığını artırır.

Şehir Tiyatrolarının talihsiz bir tarafı var maalesef. Belediye Başkanı değişince tiyatro kadrosu da değişir. Bunları çok gördüm. Adana Şehir tiyatrosunun kuruluş aşamasında da bizzat bulundum. Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatrosunun kuruluş sürecinin başrolünde de ben varım. Aynı partiden olsa bile yeni başkanın iki dudağı arasında her şey. Bir oyuncuyu terzihanede bulabilirsiniz yönetim değiştiğinde. Bekçiyi de tiyatro kadrosunda bulabilirsiniz. Sanata verilen değer siyasi pencereden bakınca ancak bu kadar oluyor.

Ağlaya ağlaya izlediğim oyundan bahsetmek isterim Haldun Dormen’in “Geceye Selam” oyunu. Seksenli yıllarda bir dönem Tiyatronun iç karmaşası zorlukları yüzünden oyunculuğu bıraktı. Bu dönemde yazdı. İstanbul’a gittiğimde onu ağlayarak seyretmiştim. Şehir tiyatrolarına şehrin yönetim kadrosu gereken önemi verirse toplumsal fayda sağlamış olunur.

A.ÖZBULUT: Hem oyunculuk hem de yönetmenlik yapıyorsunuz? Bir oyuna hazırlanmak sahnelemek ne kadar zamanınızı alıyor? Rollere hazırlanmakta ne gibi zorluklarla karşılaşıyorsunuz?

H.AKŞEN: Oyununa göre değişir aslında hazırlık süreçleri. Genel Sanat Yönetmen olarak cevaplamam gerekirse, bir oyuna bir buçuk iki ay sürede, haftada en az beş gün çalışmak gerekir. Bir oyunun hazırlık süresi ne kadar uzarsa o kadar sıkar. Bu süreç bir program haline getirilmeli. Çizelge asılmalı ve prömiyer tarihi belli olmalı. Kesinlikle çok fazla emek ve disiplin gerekir. Tiyatro oyuncuları bu disipline uygun davranmalıdır.

Tiyatroda olmazsa olmaz kural oyunu ve yazanı anlamak altın kuraldır. Sinema dizi dede gereklidir. Fakat Tiyatroda karakter analizi vardır. O karakteri tam canlandırmak gerekir. Çok çalışmak gerekiyor. Rollere hazırlanırken, oyunu tamamen hatim etmek gerekir. Ezber değil tamamen anlamaktan bahsediyorum. Oyun yazarını da anlamak gerekir. Bunun için yazdıklarını dünyaya bakışını bilmek gerekir.

Oyunculuk ve yönetmenlik farklı işler. Yönetmenlik benim için çok önemlidir. Tiyatro yönetmeninin tiyatro oyuncusu olması gerekir. Özel ve şehir tiyatrolarında bir oyuncu çok yönlüdür dekor kostüm tasarım, enstrümanlarını çok iyi kullanmalıdır.

A.ÖZBULUT: Oynadığınız karakterler içinde ben buyum dediğiniz bir karakter var mı? Oynamadığınız, fakat oynamak istediğiniz bir karakter var mı?

H.AKŞEN: Turgut Özakman’ın “Fehim Paşa Konağı “ eserinde Fehim Paşa’yı oynamıştım. Kendimle özelleştirdiğim karakterlerden biridir.

Oynamak ve yönetmek istediğim oyun ise Haldun Taner’in “Keşanlı Ali Destanı”.  Genç olsaydım İzmarit Nuri karakterini oynardım. Şimdi Derviş Dayı’yı oynamak isterim. Ayrıca Haldun Taner’in “Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım”  Murathan Mungan’ın “Taziye” oyunu sahnelemek isterim.

A.ÖZBULUT: Bodrum’da tiyatro yapmak nasıl hissettiriyor? Yaptığınız iş sizi mutlu ediyor mu?

H.AKŞEN: Tiyatro bir alışveriştir aslında. Sıcak canlı fırından yeni çıkmış. Oyuncu seyirci çalışan, yazan yöneten herkesin birbiriyle yaptığı alışveriştir. Alışveriş her zaman mutlu hissettirir.

Bodrum’da sanatçıyı besleyen şey, havası, denizi, doğasıdır. Onun dışında bireysel çalışmalar olmazsa sanatçı olarak tutunmanız zor. Bütün sanat insanları bir arada olabilmeyi başarırsak, Bodrum her alanda sanat cenneti olur. Edebiyat, sahne sanatları, müzik, resim… Örnek olmalıyız. Her alanda öncü olabiliriz. Bodrum’un bu potansiyele sahip bir kent olduğundan eminim.

İşim beni çok mutlu ediyor. Şakayı seviyorum, insanları seviyorum, bu nedenle şaka yaparak insanlarla birlikte mutlu oluyorum.

A.ÖZBULUT: Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatrosu kısa zamanda neler yaptı? Neler yapacak?

H.AKŞEN: Şimdiye kadar Bodrum’da Herodot Kültür Merkezi, Nurol Kültür Merkezinde oyunlarımızı sahneledik. On beş günde bir büyük oyunu sahneliyoruz. Her Pazar günü çocuk oyunu sahneliyoruz. Turnelere gittik. Diyarbakır, Muğla, Milas’ta oyunlarımızı sahneledik. Bodrum’da köy meydanlarında oyunlarımızı sahneledik. Bizim çalışmalarımız devam edecek.

Şehir Tiyatrosu çeşitli atölyelerle ilgililere hizmet veriyor. Diksiyon ve Etkin Konuşma Atölyesi. Senaryo Yazarlığı Atölyesi,  Tiyatro Drama Eğitimi adı altında atölyelerimiz başladı. Sosyal medya aracılığıyla çalışmalarımızı duyuruyoruz. Yaratıcı Drama Oyunculuk Atölyeleri iki grup, 18 -35 yaş, 35 yaş üstü. Belediye konservatuvarı olsun burası eğitim merkezi olsun istiyoruz. Sosyal hayatta ve iş hayatında başarılı insanlar içerisinde tiyatro eğitimi alanlar çoktur. Diksiyon, hitabet, vücut dili dans, şan dersleri olağan üstü fayda sağlar.

A.ÖZBULUT: Mali işleri nasıl karşılıyorsunuz? Bodrum şehir tiyatrosu kadrosunun aldığı ücretler nelerdir?

H. AKŞEN: Tiyatromuz Bodrum Belediye A.Ş tarafından işletiliyor. Çalışan teknik kadro, oyuncular bunlara Tarık Pabuççuoğlu ve Erdal Cindoruk da dâhil, Müdürümüz Rezzan Şebin asgari ücret alıyorlar. Ben Genel Sanat Yönetmeni olarak 3000 TL maaş alıyorum. Çoğunlukla sahnelediğimiz oyunların mali işlerini hatır rica yoluyla dostlarımızla yardımlaşarak yaptık. Ben sanatçının bedelsiz çalışmasını uygun görmüyorum. Parayla yaptıramayacağımız şeyi hatıra binaen yaptırdık. Benim ve Tarık’ın marangoz atölyelerimiz var. Kızım Duygu Cindoruk, kostüm ve koreografi işlerini yaptı. Serkan Aktü ve Kader Aktü tasarımları yaptı. Deniz Doğançay müzikleri yaptı. Sahne tasarım, kostüm, ses ışık dekor gibi önemli enstrümanları ilk başlarda bedelsiz yürüttük, şimdi ise minimum maliyetle yürütüyoruz.

A.ÖZBULUT: Seyirciler hakkında neler düşünüyorsunuz. Yeterince ilgi görüyor musunuz? Tiyatronun dizi ve sinemadan farkı nedir?

H.AKŞEN: Sanat insanı güzelleştirir güçlendirir zarafet kazandırır. Sahne sanatları geçmişten bu yana seyirciden gerekli saygıyı görür. Bu gün daha çok ilgi görüyor. Fakat geçmişte gördüğü saygıyı görmüyor. Daha bilinçli bir seyirci var. Sanatı bilen insan saygı gösteriyor. Fakat toplumun demokrasiyi bilmiyor olması sanatı bilmiyor olması arasını siz düşünün.

Dizi ve sinemadan farkımız biz her gün başka bir seyirciyle buluşuyoruz. Canlıyız, oyunumuz da canlı. Bizi seyirci oynattığı için başka bir oyun oynuyor gibiyiz. Her aynı oyunda ayrı insanlarla iletişime giriyoruz.

HER BELEDİYENİN SANAT POLİTİKASI OLMASI GEREKİR…

A.ÖZBULUT: Ülkemizde ve ilçemizde kültür ve sanata bakışı nasıl değerlendiriyorsunuz? Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatroları ile ilgili beklentileriniz nelerdir?

H.AKŞEN: Bu önemli bir konudur. Devletlerin, belediyelerin kesinlikle bir sanat politikası olmalıdır. Ben sanatçıyım. Belediyeciliğe siyasi parti konjonktüründen bakamam. Belediyecilikte sanat sınıfta kalmıştır. Bütün seçimlerde adayları halk seçsin. Türkiye’de sadece muhtarlar halk tarafından seçiliyor. Halk seçerse adaylar çoğalır. Daha farklı renkler olur. Politika zenginleşir bu da toplumun faydasına olur.

Her yerde bir salon yapıyorlar adına kültür merkezi diyorlar. Bodrum’daki salonlar kültür merkezi değil gösteri salonudur. Kültür merkezi çok kapsamlı olmalıdır. Belediyelerde liyakatli memurlar olmalı, sanattan anlayan ilgili yöneticiler olmalı. Siyasi toplantılar başka yerlerde yapılsın kültür merkezi diye adlandırılan yerlerde kültür ve sanatla ilgili çalışmalar yapılsın.

Biz bize tahsis edilmesini istediğimiz bir salon istiyoruz. Nurol Kültür Merkezi bize tahsis edilirse, yönetimini bizim bağlı olduğumuz Belediye A.Ş alsın. Bizde sürekli oyunlar getirelim. Gençleri tiyatroyla tanıştırmak istiyoruz. Liseler arası tiyatro şenliği olsun istiyoruz. Neden yapmayalım. Acilen Bodrum’a yakışır bir kültür merkezi yapılması gerekir.

TİYATRO İNSANI İNSANA İNSANCA ANLATMA SANATIDIR…

Turgut Özakman’ın da dediği gibi “Tiyatro insanı, insana, insanca anlatma sanatıdır.” Bodrum sahip olduğu bütün kıymetlerle insanla insanca yaşamaya, değer vermeye, sanata sanatçıya sahip çıkmaya devam etmelidir.

Bodrum Belediyesi Şehir Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Duayen Tiyatro sanatçısı Hüseyin Akşen “Tiyatro benim yaşam felsefem, mümkünse ölene kadar yapmak isterim” diyor vedalaşırken. Ona kendi gibi sanatçılar yetiştirmesi ve insanı insana insanca anlatabilmesi için sağlıklı uzun bir ömür diliyoruz.

AYSER ÖZBULUT

Sevgi ve Dostlukla…